Në zyrën e parë lexova mbi xham “Bileta për në Shqipëri”, dhe meqenëse personi brenda mu duk tërheqës, kurioziteti më shtyu të futem brenda. Kur është trageti tjetër për Shqipëri? “Për pak minuta në orën 9 fiks”. “Ka tre tragete në ditë!” Sa i gjatë është udhëtimi? “25 minuta”. Fakti që bileta ishte vetëm 25 dollarë më shtyu më tepër të nisesha.
Kalova ujërat e qeta për në Sarandë, duke shijuar i vetëm udhëtimin dhe pamjen përballë. Unë dija që kishte një qytet të vjetër romak afër Sarandës, por sdija asgjë për qytetin. A do të kishte hotele, ujë të rrjedhshëm, drita – një menu në restorante që unë mund ta kuptoja?
Të gjitha këto shqetësime u zhdukën sapo trageti u fut në gjirin e mahnitshëm të Sarandës. Qyteti shtrihej në një hark rreth detit Jon, me një pamje të mrekullueshme.
Mungesa e industrializimit e bën një vend të pastër pa tym. Zbrita nga trageti pa u shqetësuaer dhe pa folur me askënd; të rinjtë e qytetit dukeshin aty në një qoshkë, duke vështruar me vëmendje të huajt që zbarkonin nga deti.
Të gjeje pjesëza për tu argëtuar nuk ishte e vështirë. Në vitet e fundit shumë ndërtesa po ngriheshin dhe qyteti dukej si kantier ndërtimi. Fshatrat ishin të braktisur pasi njerëzit punonin në Greqi, Itali Britani dhe në gjithë botën. Kursimet e tyre jo rrallë ktheheshin në Shqipëri dhe këtë e tregojnë ndërtimet që po bëhen me shpejtësi.
Hotelet ishin radhë, hotel, hotel, hotel, disa me emra të çuditshëm – me emra të qyteteve amerikanë (Chicago, New York), destinacione shpirtërore (Parajsa, Heaven) ose emra historikë të vjetër. Unë zgjodha hotelin që mbante emrin e vajzës së Musolinit, Eda, meqënse ishte i pari i cili mu duk me pamjen më të mirë nga deti. Ishte me dhoma dyshe të pastra dhe ballkone të gjithë nga ana e detit. Çmimet ishin sa gjysma e hotelit të Korfuzit i cili kishte si pamje disa kazanë plehrash.
Përvec hoteleve të panumërta, restorante pa fund shërbenin peshk të freskët, mish, supa, pasta, etj. Qyteti i Sarandës kishte pak detaje historike për të shikuar. Kështu ditën tjetër, unë gjeta një taksi dhe udhëtova 12 milje në jug për të vizituar Butrintin. Ky udhëtim më kushtoi 20 dollarë në total.
Një rrugë e bukur që në krye kishte në pah qiellin blu. Atje, ku qielli shtrihej përkrah detit dhe maleve, puqej me detin dhe rrëzë tij shtrihej qyteti i Butrnintit, një qytet madhështor që nga koha e Greqise dhe Romës së lashtë. Menaxhimi shtetëror, me një përkrahje të Fondacionit të Butrnintit mbështetur nga qeveria Angleze, ishte në kushte të mrekullueshme në kontrast me shumë vende të tjera arkeologjike në Ballkan, që janë abondonuar që prej rënies së komunizmit. Shumë vende të tilla kanë rënë preh e gjuetarve të skulpturave dhe të veprave historike. E lashë Shqipërinë për t’u kthyer sërish, me një qëllim të pushimeve të mrekullueshme. Kurrë nuk kisha parë një qytet antik si Gjirokastra, një orë larg Sarandës, dhe do të kisha dashur të qendroja në Livia, duke ecur përgjatë fshatrave që shtriheshin në kodra, disa prej tyre me popullsi minoritare ortodokse greke, disa myslimane që i shihja në horizont.
Një arsye tjetër që më bën që të kthehem pas është sepse shqiptarët janë një popull i dashur me vizitorët. Pas vitesh izolim ata kanë hapur dyert dhe kanë një mikpritje të mrekullueshme për të huajt.
****
Shenim: Artikulli eshte publikuar te "The Independent" dhe eshte perkthyer te Shekulli.